บัญชีมาร์จิ้นคืออะไร?
ซื้อหุ้นด้วยบัญชีมาร์จิ้นช่วยเพิ่มผลตอบแทนได้จริง ๆ หรือ??
บัญชีมาร์จิ้นมันเป็นยังไงกันแน่นะ???
การจะซื้อขายหุ้นได้นั้นต้องเปิดบัญชีกับโบรกเกอร์ก่อน หนึ่งในประเภทบัญชีที่เปิดได้ คือ บัญชีมาร์จิ้น ซึ่งสามารถกู้เงินส่วนหนึ่งร่วมกับเงินของเราในการลงทุนซื้อหุ้นได้ แล้วบัญชีมาร์จิ้นทำงานอย่างไร มีอะไรบ้างที่เราต้องรู้ก่อนเริ่มลงทุนในบัญชีมาร์จิ้น วันนี้พี่กัปตัน ก.ล.ต. จึงอยากชวนทุกคนมาทำความรู้จักของบัญชีมาร์จิ้นกัน
ก่อนอื่นมารู้จัก 3 ประเภทบัญชีซื้อขายหุ้นที่มีในปัจจุบัน
- บัญชีแคชบาลานซ์ (cash balance) - มีเงินฝากเท่าไร ก็ซื้อหุ้นได้เท่านั้น ซึ่งเหมาะกับผู้เริ่มต้นลงทุน
- บัญชีเงินสด (cash account) เป็นการวางเงินประกันก่อนแล้วจ่ายเต็มในวันส่งมอบ เหมาะกับผู้ที่สามารถบริหารสภาพคล่องได้และมีประสบการณ์ลงทุน
ทั้งนี้ ทรัพย์สินของผู้ลงทุนจะได้รับการดูแลและถูกแยกจากทรัพย์สินของบริษัทหลักทรัพย์ตามกฎเกณฑ์ของ ก.ล.ต.
เจาะลึกกันที่บัญชีมาร์จิ้น (margin account) ที่ทราบกันแล้วว่า สามารถกู้เงินส่วนหนึ่งมาซื้อหุ้นได้ ฉะนั้น อำนาจซื้อของบัญชีมาร์จิ้นขึ้นอยู่กับมูลค่าหลักประกัน ซึ่งอาจจะเป็นเงินสดหรือหุ้นก็ได้ โดยอำนาจซื้อจะไม่เกินวงเงินสูงสุดที่บริษัทหลักทรัพย์กำหนด
ทั้งนี้ ความเคลื่อนไหวของราคาหุ้นจะมีผลต่อหลักประกัน เมื่อราคาหุ้นลดลงจะทำให้หลักประกันในบัญชีลดลงด้วย หากหลักประกันลดลงจนถึงระดับที่กำหนดไว้เมื่อใด ผู้ลงทุนจะถูกเรียกให้วางหลักประกันเพิ่ม โดยมี 2 ระดับ คือ
ระดับ margin call - หากราคาหุ้นปรับลดลง จนหลักประกันอยู่ต่ำกว่าระดับ margin call ผู้ลงทุนต้องวางหลักประกันเพิ่มภายในวันที่ T+5 (Today+5 วัน) หากไม่นำมาวางจะถูกบังคับขายหุ้น (force sell)
ระดับบังคับขาย (force sell) - หากราคาหุ้นปรับลดลง จนหลักประกันอยู่ระดับต่ำกว่าระดับบังคับขาย ถ้าไม่วางหลักประกันเพิ่มภายในเวลาที่กำหนด จะถูก force sell ในวันที่ T+1
สำหรับระดับ margin call ระดับบังคับขาย และระยะเวลาการวางหลักประกัน การกำหนดจะขึ้นกับแต่ละบริษัทหลักทรัพย์ ซึ่งต้องเป็นไปตามเกณฑ์ของตลาดหลักทรัพย์ฯ
บัญชีมาร์จิ้น ช่วยให้ได้ผลตอบแทนดีในช่วงขาขึ้น ทั้งหุ้นที่ซื้อ และมูลค่าหลักประกันในบัญชีมาร์จิ้นปรับเพิ่มขึ้น (ในกรณีที่วางหลักประกันเป็นหุ้น) แต่ในช่วงขาลงก็ทำให้ขาดทุนและอาจเป็นหนี้ได้ ในกรณีถูก force sell
ข้อควรรู้ หลักประกันในบัญชีมาร์จิ้น ไม่ได้เปลี่ยนแปลงไปตามราคาหุ้นเท่านั้น ยังต้องมีค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ด้วย เช่น ค่าคอมมิชชั่น ค่าธรรมเนียมจากธุรกรรมการซื้อขาย เป็นต้น
ความเสี่ยงสำคัญของบัญชีมาร์จิ้น คือ ความเสี่ยงที่จะถูก force sell จากการที่มูลค่าหลักประกันลดลง โดยปัจจัยที่ทำให้หลักประกันลดลงมากที่สุด ก็คือ หุ้นที่เราไปซื้อ ราคาปรับตัวลดลง และการที่ราคาหุ้นจะลดลง ก็มี 3 ปัจจัยสำคัญ คือ
- ปัจจัยพื้นฐานการดำเนินธุรกิจ
- มีการขายหุ้นดังกล่าวจำนวนมาก
- ผลจากการที่หุ้นนั้นถูกบังคับขายจำนวนมาก